1. Inleiding
Een coronarografie is een onderzoek van de kransslagaders. Dit wordt ook hartkatheterisatie genoemd. Het is een onderzoek waarmee de cardioloog de hartfunctie, de hartkleppen en de bloedvaten rondom het hart, de coronairen of kransslagaders, kan bekijken. Het onderzoek gebeurt via de slagader in de arm, de lies of de pols onder plaatselijke verdoving.

2. Wat zijn de kransslagaders?
De kransslagaders van het hart zijn de bloedvaten die rondom het hart lopen. Zij brengen bloed, met zuurstof en voedingsstoffen, naar de hartspier. Er zijn 2 kransslagaders: een linker en een rechter. De linker kransslagader bevat een hoofdstam die zich vertakt in 2 grote takken.

3. Vernauwingen of verstoppingen kransslagaders
Deze vernauwingen zijn meestal het gevolg van atherosclerose. In de volksmond wordt dit ‘aderverkalking’ genoemd. Bij de coronarografie kan uw cardioloog nagaan of er vernauwingen zijn ter hoogte van de kransslagaders en zo ja, hoe uitgebreid deze zijn en wat de beste behandeling ervoor is.

4 Voorbereiding
4.1 Voorbereidingen thuis
Het is belangrijk dat u alle medicatie die u thuis neemt, meldt aan de cardioloog. De arts zal beslissen welke medicatie verder genomen mag worden voor het onderzoek en welke niet. Breng indien mogelijk een lijst met alle thuismedicatie mee naar het ziekenhuis. Indien u bloedverdunners of antidiabetische middelen neemt, is het belangrijk dat u dit aan de verpleging of de cardioloog meldt. Indien u inspuitingen krijgt met insuline, meld dit dan op voorhand aan de verpleging of de cardioloog. Zo kan de dosis voor de ochtend van het onderzoek afgesproken worden.

4.2 Voorbereidingen in het ziekenhuis

• Als u allergieën (bijvoorbeeld voor contraststof) of een verminderde nierfunctie hebt, gelieve dit dan zeker te melden aan de verpleging of aan de arts. Zo kunnen wij de nodige voorbereidingen treffen.
• Indien u inspuitingen krijgt met insuline, meld dit dan bij opname aan de verpleegkundige.
• Er zal een bloedafname, een elektrocardiogram en een RX (röntgenfoto) genomen worden de dag voor het onderzoek.
• Een paar uur voor het onderzoek moet u nuchter blijven. Dit betekent dat u vanaf middernacht niet meer mag eten of drinken. De arts bepaalt of u uw ochtendmedicatie mag innemen of niet. Indien dit mag, zal u deze krijgen van de verpleegkundige van de afdeling en mag u deze nemen met een klein slokje water.
• Verwijder juwelen voor u naar het onderzoek vertrekt.
• ndien u zich angstig of onrustig voelt, meldt u dit best aan de arts. Zo kan u eventueel een kalmerend middel krijgen indien u dit wenst. Binnen ons ziekenhuis is er geen katheterisatiezaal. Het onderzoek vindt daarom plaats in een ander centrum. AZ Alma werkt meestal samen met het AZ Sint-Jan in Brugge of het UZ in Gent.

Wanneer u voor een hartkatheterisatie naar een ander ziekenhuis wordt overgebracht, dan zijn de kosten van het transport ten laste van AZ Alma wanneer u dezelfde dag terugkeert naar AZ Alma. Moet u in het andere ziekenhuis overnachten of wordt u vanuit het andere ziekenhuis naar huis gestuurd, dan zijn de transportkosten voor uw rekening. Het bedrag dat u uiteindelijk zelf moet betalen hangt af van de tussenkomst van uw ziekenfonds. Tijdens dit vervoer wordt u begeleid door een ambulancier of een verpleegkundige. Gelieve uw identiteitskaart mee te nemen naar het andere ziekenhuis, zo kan u ingeschreven worden in het ziekenhuis waar het onderzoek doorgaat. Gelieve ook steeds uw hospitalisatieverzekering te verwittigen van de behandeling in het andere ziekenhuis. Voor uw vertrek gaat u best nog eens naar het toilet.

5. Hoe verloopt het onderzoek?
Eenmaal u aangekomen bent in het ziekenhuis waar het onderzoek zal doorgaan, wordt u ingeschreven. De ambulancier of verpleegkundige zal u begeleiden naar de juiste afdeling.

5.1 Voorbereiding
Indien u nog geen infuus heeft, wordt dit geplaatst en u krijgt een operatiehemd aan. Daarna wordt u met uw bed naar de katheterisatiezaal gebracht en mag u plaatsnemen op de onderzoekstafel. Er worden enkele elektroden op uw borstkas bevestigd om uw hartritme op te volgen. Het is zeer belangrijk dat er tijdens het onderzoek geen infecties optreden. Daarom wordt uw huid geschoren en ontsmet op de plaats waar aangeprikt zal worden. Uw lichaam wordt ook afgedekt met steriele doeken, behalve uw hoofd. Deze doeken mag u niet aanraken langs de bovenzijde. Om dezelfde reden dragen de arts en de verpleegkundigen speciale kledij, zoals in de operatiezaal.

5.2 Uitvoering van het onderzoek
De huid wordt, op de plaats waar de katheter moet worden ingebracht, plaatselijk verdoofd. Buiten deze prik is de procedure pijnloos, omdat men binnenin de bloedvaten geen pijn voelt. U blijft gedurende het hele onderzoek wakker. Er wordt een katheter (een soort dunne slang) tot in het hart of tot in de bloedvaten van het hart gebracht. De katheter kan via verschillende toegangswegen ingebracht worden, namelijk via de slagader in de lies, de elleboogplooi of de pols. Uw cardioloog zal u melden welke weg bij u gebruikt zal worden.

Als de katheter op de goede plek ligt, wordt contrastvloeistof ingespoten. Deze vloeistof vult de kransslagaders en maakt ze zichtbaar. Deze beelden worden opgenomen met een röntgenapparaat. Het toestel wordt heen en weer bewogen boven de borst, zodat er verschillende beelden genomen kunnen worden. Indien u het onderzoek wilt meevolgen, kunt u mee kijken op het beeldscherm.

Onmiddellijk na het inspuiten van de contraststof kan u over uw gehele lichaam een warmtegevoel krijgen. U kan ook het gevoel krijgen dat u moet plassen. Dit verdwijnt na enkele seconden. Tijdens het onderzoek zal de cardioloog u ook enkele malen vragen diep in en uit te ademen en de adem even vast te houden. De arts zal u ook melden wanneer u terug rustig mag ademen. De totale duur van het onderzoek bedraagt ongeveer 30 minuten tot anderhalf uur. Dit kan echter verschillen van persoon tot persoon.

5.3 Nazorg
Wanneer de cardioloog voldoende informatie verzameld heeft, zal hij de katheters verwijderen. Daarna zal de verpleegkundige nog nadrukken op de aanprikplaats om te voorkomen dat u te veel bloed verliest. Dit kan even duren, afhankelijk van bijvoorbeeld eventuele bloedverdunners die u neemt. De arts kan er ook voor kiezen om een speciaal sluitingssysteem te gebruiken. Na het nadrukken wordt een drukverband aangelegd indien u in de lies werd aangeprikt. Indien u in de pols werd aangeprikt, wordt een soort drukband (als een armband) aangelegd. Daarna wordt u met uw eigen bed terug naar de hospitalisatie afdeling gebracht, waar u zult verblijven tot u terug naar AZ Alma mag. Op deze afdeling zal de verpleegkundige u nog enkele uren controleren. Uw bloeddruk, pols en temperatuur zullen regelmatig genomen worden. Het drukverband in de lies moet enkele uren ter plaatse blijven. Tijdens deze periode moet het been met het drukverband stil blijven liggen (niet opheffen of plooien). Dit om bloedingen te vermijden. U zal ook enkele uren in bed moeten blijven. De verpleegkundige zal u melden wanneer u terug uit bed mag. Het drukband aan de pols moet ook enkele uren ter plaatse blijven. Deze zal geleidelijk aan losser gemaakt worden door de verpleegkundige volgens de instructies van de cardioloog. In principe zal u geen bedrust hebben na het onderzoek via de pols. Het is belangrijk dat u in de uren na het onderzoek 1,5 à 2 l water drinkt, zodat de contraststof via de nieren kan uitgescheiden worden. De verpleegkundige zal uw urinedebiet opvolgen. De cardioloog die het onderzoek uitvoert, beslist wanneer u terug mag naar AZ Alma. Dit is afhankelijk van de resultaten van het onderzoek.

6. Mogelijke resultaten
Er zijn 3 mogelijkheden:

• u krijgt aangepaste medicatie;
• indien tijdens het onderzoek een vernauwing gezien wordt, kan dit al tijdens de coronarografie behandeld worden. U krijgt dan een zogenoemde ballondilatatie of PTCA (percutane transluminale coronaire angioplastie), eventueel met plaatsen van een stent;
• het uitvoeren van een bypassoperatie (overbruggingen). De cardioloog zal u meer uitleg geven hieromtrent. Soms beslist de cardioloog om de beelden van het onderzoek nog eens te bespreken met andere artsen vooraleer hij een definitieve behandeling opstelt.

7. Zijn er complicaties?
Een coronarografie verloopt meestal zonder problemen. Toch dienen wij u te wijzen op de mogelijke complicaties. Een bloeduitstorting (blauwe plek) op de plaats waar de katheter werd ingebracht is mogelijk en is van voorbijgaande aard. Afwijkingen van het hartritme, een overgevoeligheidsreactie op het contrastmiddel of kramp van de slagader zijn weinig voorkomende en opvangbare nevenverschijnselen. Infectie, lokaal of veralgemeend, behoort tot de theoretische mogelijkheden maar komt nauwelijks voor.

8. Wanneer keert u terug naar AZ Alma?
Meestal wordt u na enkele uren observatie teruggebracht, tenzij de resultaten van het onderzoek dit niet toelaten. Indien u een ballondilatatie of stent kreeg, moet u 1 nacht blijven in het ziekenhuis waar het onderzoek plaatsvond. Het is steeds de cardioloog die beslist wanneer u terug keert. De verpleegkundigen van de afdeling verwittigen AZ Alma van uw terugkomst en regelen vervoer voor u.

9. Aandachtspunten na het onderzoek
De cardioloog beslist wanneer je naar huis mag. De richtlijnen voor verdere behandeling worden u uitgelegd door de arts en de verpleegkundige vooraleer u naar huis gaat. Voor uw vertrek wordt uw infuus verwijderd en wordt er een vers verband aangebracht ter hoogte van de aanprikplaats. Als u naar huis vertrekt, houd dan rekening met volgende aandachtspunten:

• De eerste 24 uur mag u geen auto besturen. Soms kan dit langer zijn, volgens het advies van de cardioloog.
• De eerste week mag u geen zware inspanningen leveren, zoals fietsen of zware lasten tillen. U mag de eerste 5 dagen ook niet persen bij stoelgang en geen ligbad nemen. Een douche mag wel.
• Indien u abnormaliteiten opmerkt ter hoogte van de aanprikplaats, zoals een bloeding of zwelling, moet u contact opnemen met de huisarts of cardioloog.

Indien u nog vragen heeft, aarzel dan niet om deze te stellen aan de verpleegkundigen of aan de arts. Het team en de cardiologen wensen u een spoedig herstel toe.